Kończący się już 2024 rok był szczególnym czasem dla edukacji ekonomicznej w naszym kraju. W tym roku obchodziliśmy pięć wyjątkowych rocznic, które na stałe zapisały się na kartach historii polskiej gospodarki i edukacji. Dla ich uczczenia rok 2024 uchwałą Senatu został ustanowiony Rokiem Edukacji Ekonomicznej.
Za inicjatywą stoi sześć organizacji: Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Czepczyński Family Foundation, Fundacja Warszawski Instytut Bankowości, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Fundacja GPW oraz Związek Harcerstwa Polskiego, a w komitetach honorowym i programowym znaleźli się m.in. marszałkowie Sejmu i Senatu, ministrowie, przedstawiciele najważniejszych instytucji publicznych, świata nauki, organizacji branżowych i biznesowych.
Przypomnijmy zatem, jakie ważne rocznice świętowaliśmy w 2024 roku i dlaczego warto je zapamiętać na długo.
Dokładnie 100 lat temu, w 1924 roku premier i minister skarbu Władysław Grabski wraz ze swoim rządem wprowadził kompleksową reformę gospodarczą i walutową. Jej celem było zatrzymanie hiperinflacji i uzdrowienie sytuacji ekonomicznej kraju, który borykał się z trudnościami gospodarczymi po odzyskaniu niepodległości. Reformy ustabilizowały budżet państwa, ograniczyły wydatki i zwiększyły dochody. Markę polską zastąpiono nową, stabilną walutą – polskim złotym. Powstał Bank Polski – niezależna instytucja emisyjna, odpowiedzialna za politykę monetarną. To przywróciło wiarygodność naszego kraju na arenie międzynarodowej, a długofalowo pozwoliło na rozwój gospodarczy Polski. A premier Grabski stał się symbolem odpowiedzialności ekonomicznej i skutecznego przywództwa w trudnych czasach.
W efekcie przeprowadzonych przez rząd premiera Grabskiego reform w kwietniu 1924 roku oficjalną walutą Polski stał się polski złoty, który zastąpił markę polską. Kurs wymiany marek polskich ustalono w relacji 1 800 000 marek za 1 złotego. Polski złoty był równy wartością frankowi szwajcarskiemu, a jeden dolar kosztował 5,18 zł. Między innymi dzięki wprowadzeniu nowej waluty udało się zahamować hiperinflację, która niszczyła oszczędności i destabilizowała życie obywateli i gospodarkę. Zmiana przyczyniła się także do odbudowy zaufania do systemu finansowego odrodzonego państwa polskiego.
28 kwietnia 1924 r. – to właśnie wtedy został utworzony Bank Centralny, czyli niezależna instytucja, która miała odpowiadać za emisję nowej waluty i stabilizację systemu finansowego II Rzeczpospolitej. Nowa instytucja odegrała ważną rolę w odbudowaniu zaufania obywateli i inwestorów do polskiej waluty oraz w finansowaniu inwestycji gospodarczych i infrastrukturalnych.
Także w 1924 roku, z inicjatywy premiera Grabskiego, powstał Bank Gospodarstwa Krajowego. BGK powstał w wyniku fuzji trzech galicyjskich banków publicznych: Polskiego Banku Krajowego, Państwowego Banku Odbudowy i Zakładu Kredytowego Miast Małopolskich. Bank Gospodarstwa Krajowego odegrał istotną rolę w finansowaniu strategicznych inwestycji m.in. budowy portu w Gdyni, Centralnego Okręgu Przemysłowego czy rozwoju kolei. Celem wszystkich tych inwestycji było wspieranie rozwoju gospodarczego Polski.
Ideą, jaka do dziś przyświeca działalności BGK są słowa prezesa, gen. Romana Góreckiego wypowiedziane w 1928 roku: „Pojęcie zysku w BGK nie może być identyczne z pojęciem zysku w innej instytucji finansowej, bo BGK nie jest instytucją, która by pracowała na zysk. Zysk Banku – to postęp ogólny w życiu gospodarczym Polski”.
I wreszcie, w 1924 roku wybitny pedagog i pisarz Janusz Korczak opublikował książkę „Bankructwo małego Dżeka”. To pierwszy polski poradnik przedsiębiorczości dla dzieci i młodzieży. Tytułowy bohater – chłopiec o imieniu Dżek – uczy się podstaw zarządzania pieniędzmi, odpowiedzialności finansowej oraz przedsiębiorczości, prowadząc własne przedsiębiorstwo.
Już 100 lat temu Korczak dostrzegł jak istotne jest nauczanie dzieci o wartości pieniędzy, a także o dobrych i złych stronach ich posiadania. Podkreślał on także rolę edukacji ekonomicznej w kształtowaniu świadomych, odpowiedzialnych obywateli, którzy potrafią zarządzać swoimi zasobami oraz racjonalnie planować przyszłość. W 2024 roku książka wróciła na listę lektur szkolnych w klasach 4-8 szkół podstawowych.
Niech te wydarzenia będą inspiracją do kolejnych działań rozwijających edukację ekonomiczną w naszym kraju!
